Fira de Tots Sants: oeroude jaarmarkt nog springlevend

De Fira de Tots Sants in Cocentaina is de op één na oudste jaarmarkt van Span­je. Al eeuwenlang komen bezoekers van heinde en verre naar deze plaats in het binnenland van de provincie Alicante om in de da­gen rond Aller­hei­ligen producten te kopen en te ver­ko­pen. Ook tegenwoordig is een be­zoek aan de markt een geslaagd uitje, omdat er van alles te zien en te koop is en de omgeving ook prachtig is.
 
In 1346 werd in Cocentaina de eerste editie van de jaarmarkt gehouden. Het was in dat jaar dat koning Pedro de derde van Aragón graaf Roger de Lauria van Cocen­taina toestemming gaf om in zijn gemeente een markt te organiseren. Die eerste markt duurde twee weken en trok kopers en ver­kopers uit alle omliggende plaatsen.In de veertiende eeuw was een jaarmarkt een belangrijk evenement voor boeren en ambachtslui om hun waren te kunnen verkopen. De kopers hadden op een markt het voordeel dat ze producten van verschillende aanbieders konden vergelijken en zo de beste koop konden doen, zonder dat ze daarvoor stad en land hoefden af te reizen. Voor een plaats was het kunnen houden van een jaarmarkt van groot belang: het bracht handel, expansie en prestige met zich mee.Van de veertiende tot de zestiende eeuw werd de jaarmarkt van Cocentaina gehou­den in de eerste helft van oktober. In 1671 werd de datum echter verplaatst naar de periode rond Allerhei­ligen en dat is sindsdien zo gebleven, met uitzondering van één jaar. De aartsbis­schop van Valencia liet in 1743 weten dat hij het er niet mee eens was dat er een markt gehouden werd op een belangrijke kerkelijke dag. De organisatie gaf gehoor aan zijn verzoek de datum te wijzigen maar het publiek was het daar niet mee eens. De opkomst tijdens de markt van 1744 was zo slecht dat men een jaar later terugging naar de vertrouwde 1 november.Ondertussen werd de markt steeds groter en belangrijker. De waren werden niet al­leen meer op de grond en op houten tafels uitgestald maar op het plein bij het grafelijk paleis kwamen ook speciale houten huisjes die als stand dienden. In 1768 werd de Fira de Tots Sants uitgeroe­pen tot grootste jaarmarkt van het voormalige koninkrijk Va­lencia. De markt had toen al ongeveer 350 kramen.Het begin van de negentiende eeuw was een moeilijke periode door oorlogen, epidemieën en slechte oogsten, maar later in diezelfde eeuw groeide de markt weer gestaag. Opvallend was dat aan het einde van de negentiende eeuw veel andere jaarmarkten aan belang inboetten of verdwenen vanwege de industrialisering en kapitalisering van de regio.

De markt in?Cocentaina breidde zich juist verder uit en combineer­de de oor­spron­kelijke handel in vee, landbouwproducten en ambachtelijk gemaakte voor­­­werpen met nieuwe handels­waar en bijvoorbeeld kermisattracties. In de twintigste eeuw kwamen er landbouwmachines en auto’s bij en nog later exposities en optredens. Sinds 1993 maakt ook een kleurrijke Middeleeuw­se markt deel uit van het geheel.De oorspronkelijke jaarmarkt wist dus goed op nieuwe ontwikkelingen in te springen en heeft daardoor een constante groei doorgemaakt die nog steeds doorgaat. In de afgelopen paar edities trok de markt meer dan een half mil­joen be­zoekers.Waar komen al die mensen op af en is het de moeite waard om ondanks de drukte ook de tocht naar Cocentaina te maken? Ja­zeker. Ten eerste heeft Cocentiana een mooi oud centrum dat ook op andere da­gen een bezoekje waard is. Ten tweede ligt Cocentaina in een fraaie omgeving en is ook de rit er naartoe al een mooie excursie, zeker in de herfst. Ten derde bezoekt u een markt die werkelijk ‘van alle markten thuis is’. In de straten rondom het oude centrum worden auto’s, vracht­wagens, landbouwmachines, vlees­wa­ren, kazen, fruit, wijn, gedroogde vruchten en andere landbouwproducten getoond en verkocht. In een ander stuk is een uit­ge­brei­de kermis voor de kinderen en ook is er een terrein ingericht als paardenmarkt. En hoe meer u zich in de richting van het dertiende-eeuwse Palacio Condal, de Pla­za de la Villa en de oude wijk daaromheen beweegt, hoe ge­zelliger en interessanter het wordt. Er zijn talloze eetstandjes met regio­na­­le en steeds vaker ook internationale gerechten, demonstraties van oude ambach­ten, optredens en expo­sities. Het mooie, oude centrum van Cocen­taina is een passend decor voor een Mid­del­eeuwse markt en het is leuk om door de straten te slenteren, ook die, die achter het paleis liggen en waar geen markt meer is. Op de binnenplaats van het paleis zijn voorstellingen en in het paleis exposities. Ook leuk is dat u even onderduikt in het Spaanse Span­je omdat het aantal buitenlandse bezoekers hier ver in de minderheid is, verge­le­ken bij het aantal Span­jaar­den dat uit de verre omtrek komt toegestroomd.En als u snel bent uitgekeken op de markt kunt u de omgeving wat verkennen, bijvoorbeeld de karakteristieke 13e-eeuwse kasteeltoren die een eindje buiten het dorp op een heuvel ligt en die van heinde en verre te zien is. Deze is te bereiken door op de hoofdweg die door Cocentaina heenloopt aan de noordkant van de plaats de richting ‘Sant Cristofol/Castillo’ te kiezen. Binnen een paar kilometer bereikt u een mooi recrea­tiegebied van waar u naar het kasteel kunt wandelen. Er begint hier ook een lange wandeling naar de Sierra de Mariola, ook een aanrader maar misschien voor een andere keer.
 
Praktische informatieDe Fira de Tots Sants vindt dit jaar plaats van woensdag 1 tot zondag 5 no­vem­ber. U bereikt Cocentaina het snelst door op de rondweg rondom Alicante ter hoogte van San Vicente de snelweg naar Alcoy te nemen en voorbij Alcoy de afrit Cocen­taina te nemen. Een an­dere optie is ten noorden van Alicante via Jijona en de CV-800 over de Carrasqueta-bergpas naar Alcoy te rijden of, vanuit de Marina Baixa, de mooie maar kronkelige weg van Beni­dorm via Guadalest naar Alcoy te nemen. Bij het naderen van Cocentaina wordt u naar parkeerterreinen geleid. Ter gelegenheid van de jaarmarkt zijn er overal rond­om de stad braakliggende terreinen als parkeerterrein ingericht. Afhankelijk van dag of tijdstip (in het weekend zal het drukker zijn) moet u waarschijnlijk een eindje lopen naar het centrum. Info over het activiteitenprogramma op www.firadecocentaina.org.
 
Door: Bea Lutje Schipholt
 
.