Alle ogen gericht op Leonor

Op 31 oktober jl vierde Leonor de Borbón y Ortiz haar achttiende verjaardag. Voor de oudste dochter van koning Felipe VI ging die meerderjarigheid gepaard met enkele belang­rijke ceremonieën, zoals het plechtig zweren dat ze zich aan de grond­wet zal houden en het als militair trouw zweren aan de vlag. Het is de eerste keer in de recente Spaanse geschiedenis dat een jon­ge vrouw wordt klaargestoomd als troon­opvolgster en de belangstelling van de pers en het publiek voor de jonge Leo­nor is dan ook groot. Een flinke druk voor een meisje dat een beschermde jeugd genoot maar nu langzaam maar zeker meer in de schijnwerpers komt te staan.
 
Toen de huidige koning Felipe VI geboren werd, was Spanje nog ondergedompeld in de dictatuur van Franco. Felipe’s vader Juan Carlos was in het buitenland opgegroeid maar na zijn huwelijk met Sofia kwam hij in 1963 op verzoek van Franco naar Spanje en daar kwamen ook hun drie kinderen ter wereld. Na Elena in 1963 en Cristina in 1965 werd in 1968 Felipe geboren. Dat was belangrijk want in Spanje geldt nog steeds de zogenaamde ‘Ley Sáli­ca’ (Sali­sche wet), een wet die afkomstig is van de Romeinen en die in de veertiende eeuw in?het Franse koningshuis werd inge­voerd. In Span­je werd in 1713 een eigen versie van de wet ingevoerd. De wet houdt in dat een vrouw alleen aanspraak kan maken op de troon als er in de directe lijn geen mannelijke erfgenamen zijn (kinde­ren of broers).Meestal hielden en houden de vorsten zich aan deze wet, hoewel koning Fernando VII zich in 1830 niets aantrok van de Ley Sálica en zijn dochter Isabel aanwees als troon­opvolgster. Dus toen Franco tot ieders verrassing Juan Carlos de Borbón aanwees als zijn opvolger en de mo­narchie daarmee in 1975 hersteld werd, was het niet de oudste dochter Elena die kroonprinses werd, maar zoon Felipe. Felipe kreeg daarom be­halve een universitaire opleiding ook een militaire scholing, zoals gebruikelijk was bij kroonprinsen.In 2014 werd Felipe VI zelf tot koning gekroond. Hij was tien jaar eerder met de journaliste Leticia Ortiz getrouwd en in 2005 en 2007 kwamen twee dochters ter wereld, Leonor en Sofía. Dit bracht een flinke discussie op gang. Wat zou er gebeuren als er toch nog een jongetje geboren zou worden? Zou Felipe VI vasthouden aan de Ley Sálica, die in de meeste koningshuizen inmiddels was afgeschaft, of zou Leonor troonopvolgster worden? Felipe deed geen uitspraak over en hij hoefde die beslissing ook nooit te nemen, want er werd geen zoon geboren.En dus werd Leonor op 19 juni 2014, toen ze negen jaar oud was, officieel de ‘Prin­cesa de Asturias’, de titel die de Spaanse troonopvolgers altijd dragen. Leonors moe­der zette zich er voor in dat haar dochters een beschermde en vrij normale jeugd konden hebben, ver van de schijnwerpers.

Daarom ging Leonor na de lagere school in Madrid naar Wales, waar ze en­kele jaren intern was op een internationale school. Leonor leerde er vloeiend Engels en Frans spreken en zelfs wat Arabisch en Chinees. De periode in Wales kwam afge­lopen voorjaar tot een einde en in september begon Leonor aan een driejarige militaire oplei­ding in Zaragoza.Het betreft een fysiek zware training voor de landmacht en het feit dat Leonor de kroonprinses is, neemt niet weg dat ze net als de andere militairen in spé vroeg moet opstaan, haar kamer zelf moet schoon­houden en zes uur per dag klassen moet bijwonen. Leonor is na haar grootvader en vader de derde generatie Borbón die naar deze school gaat maar wel de eerste vrouw. Het zweren op de Spaanse vlag, op 7 oktober jl, vond ze een grote eer.Een opvallende wetenswaardigheid is dat Leonor afziet van de bijlage van 400 euro per maand die alle ‘kadetten’ aan de militaire akademie ontvangen. Leonor krijgt weliswaar geen officiële toelage van de Spaanse staat, maar haar ouders krijgen meer dan 400.000 euro per jaar zodat ze de toelage niet nodig heeft.
 
Leonor heeft dus al negen jaar de titel ‘Princesa de Asturias’. Maar het duurde tot 2018, toen ze dertien jaar oud was, voor ze samen met haar ouders, het eerste officiële ‘staatsbezoek’ aan de streek Asturias in Noord-Spanje bracht. Een jaar later hield ze haar eerste toespraak in het openbaar. Dat gebeurde tijdens de uitreikingen van de jaarlijkse onderscheidingen ‘Princesa de Asturias’ (en voorheen Príncipe de Astu­rias) in Oviedo. Sinds 2019 reikt Leonor elk jaar deze onderscheidingen uit aan wetenschappers, sporters, auteurs etc die voor hun uitzonderlijke prestaties beloond worden. En vooral de laatste jaren, nu Leonor van een lief meisje langzamerhand begint te veranderen in een mooie vrouw, trekken haar verschijningen in officiële ceremonie­ën steeds meer de aandacht.Tot 2021 werd Leonor bij elke ceremonie vergezelfd van haar vader maar op vijftienjarige leeftijd werd ze in het diepe gegooid door alleen aanwezig te zijn bij het dertigjarig bestaan van het taalinstituut Cervan­tes.Net als haar twee jaar jongere zus Sofía houdt Leonor van sport en het was daardoor passend dat het tweetal hun eerste internationale bezoek zonder ouders aflegde aan Denemarken, toen het Spaans vrouwen voetbalelftal daar een interland speelde.Maar de tot nu toe belangrijkste momenten kwamen afgelopen maand. Eerst dus op 7 oktober het zweren als militair op de Spaanse vlag en daarna, op 31 oktober het trouw zweren aan de Spaanse grondwet. Leonor is nu meerderjarig en zal steeds vaker door haar vader ingezet worden voor officiële gelegenheden. Ze kan daarbij ver­wachten dat de bevolking maar vooral de pers heel goed zal kijken naar hoe ze ge­kleed gaat, hoe ze zich gedraagt en of ze al gesignaleerd is met een jonge man. Want de in Spanje heel grote roddelpers maakt de borst al vast nat. Leonor is tot nu toe heel discreet geweest en als het aan haar ouders ligt, zal ze weinig gelegenheid geven tot ophef. Maar de bescherming die ze tot haar achttiende genoot, vervalt nu en dus wordt ze nauwkeuriger in de gaten gehouden.Het Spaanse koningshuis is er niet populairder op geworden na de schandalen rondom Juan Carlos en de weinig tot de verbeelding sprekende en nogal saaie Felipe. Een jonge, frisse persoon die als eerste vrouwelijke troonopvolgster in twee eeuwen de aandacht wekt van een nieuwe gene­ratie kan misschien een verandering brengen in die tendens. Leonor de Todos los Santos de Borbón y Ortiz, zoals haar complete naam luidt, kan er in elk geval van verzekerd zijn, dat er veel ogen op haar gericht zullen zijn de komende jaren.
 
Door: Bea Lutje Schipholt
 
.